Тұщыландыру қондырғысының (ТҚ) су қабылдағыштары мен құрылыстары Каспий теңізінің жағалауында Ракушечный мүйісі мен Тоқмақ мүйісі аралығында орналасқан құрылыс алаңын алып жатыр.

Әкімшілік жағынан құрылыс алаңы Маңғыстау облысының Қарақия ауданында орналасқан. Жаңаөзен қаласы ОЖ учаскесінен солтүстік-шығысқа қарай 65 шақырым жерде орналасқан.

Шикі су көрсеткіштерінің берілген диапазонында қажетті су сапасына қол жеткізуді қамтамасыз ету үшін келесі суды тазарту жүйесі қажет.

Бастапқы теңіз суы 1-көтергіштің сорғы станциясының сорғыларымен қанықтыру қондырғылары бар қысымды радиалды флотация қондырғыларына айдалады - 6 бірлік (5 жұмысшы, 1 резервті), тазарту кезінде қалқып тұратын судан белсенді бөлшектерді жою үшін қаныққан ағынды суды қолданады. Флотация процесін жақсарту және суды тазарту тиімділігін арттыру үшін алдын ала реагентті өңдеу қабылданған болатын.

Флотаторлардан кейін ірі механикалық сүзгілеу қондырғысына (дискілік фильтрация жүйелері) су беріледі - 5 бірлік (4 жұмысшы, 1 резервті), мұнда 200 мкм-ден асатын ірі суспензия бөлшектері тазартылады. Шаю 10 - 30 секунд ішінде тазартылған судың кері ағынымен кезекпен жүзеге асырылады.

Одан әрі ішінара тазартылған су ультрафильтрациялық модульдерге беріледі - 7 бірлік (6 жұмыс, 1 резервті). Ультрафильтрация сатысында еріген органикалық заттардың негізгі бөлігі кремний және коллоидты бөлшектер жойылады және судың лайлылығы мен түсі төмендейді. Блоктар кері жууға арналған сорғы станциясымен, сілтілі және дезинфекциялық құралдармен жууға арналған мөлшерлеу станцияларының жиынтығымен және ультрасүзгіш мембраналарды кері жууға арналған көлемі 2х210 м3 цистерналармен жабдықталған.

Ультрафильтрат подаётся насосами на установки обратного осмоса 1 ступени – 6 блоков (5 рабочих, 1 резервный). В воду перед осмосом вводится раствор ингибитора отложений солей жесткости — антискаланта, который предотвращает загрязнения обратно-осмотических элементов и реагенты, улучшающие качество очистки воды (удаление бора)

Ультрафильтрат 1- кезеңнің кері осмос қондырғыларына айдалады - 6 блок (5 жұмыс, 1 резервті). Осмос алдында суға кері осмос элементтерінің және суды тазарту сапасын жақсартатын реагенттердің ластануын болдырмайтын қаттылық тұз шөгінділерінің ингибиторы, антискалант ерітіндісі енгізіледі (борды кетіру).

Блоки второй ступени обратноосмотической установки предусмотрены по двухкаскадной схеме обратно осмотической установки с целью более глубокого обессоливания и удаления излишков солей. Пермеат второй ступени обратного осмоса вместе с потоком пермеата первой ступени подаётся на деминерализацию. Концентрат второй ступени подаётся на вход первой ступени.

Кислотные и щелочные промывные сточные воды, образующиеся при химической регенерации мембран (ультрафильтрационных и обратноосмотических), отводятся в осадкоуплотнители для нейтрализации с коническими днищами– 4 штуки (2 рабочие, 2 резервные). Нейтрализованные и очищенные промывные воды направляются в голову сооружения, осадок, оставшийся в конусной части осадкоуплотнителя, откачивается илососом и вывозится на утилизацию.

Кері осмос қондырғысының бірінші сатысының блоктары кері осмос қондырғысының бір сатылы сызбасы бойынша қарастырылған. Әрбір қондырғы жоғары қысымды сорғымен (38) және антискалантты мөлшерлеу құрылғысымен жабдықталған. Бірінші сатыдағы пермеаттың бір бөлігі минералдану сызығына жіберіледі, қалған ағын кері осмостың екінші сатысына жіберіледі.

Тереңірек тұзсыздандыру және артық тұздарды жою мақсатында кері осмос қондырғысының екінші сатысының блоктары кері осмос қондырғысының екі сатылы схемасы бойынша қарастырылған. Кері осмостың екінші сатысының пермеаты бірінші кезеңнің өткізгіш ағынымен бірге минералсыздандыруға беріледі. Екінші сатының концентраты бірінші сатының кірісіне беріледі.

Мембраналарды химиялық регенерациялау кезінде (ультрасүзгілеу және кері осмос) түзілетін қышқылды және сілтілі жуу ағынды сулары конустық түбі бар бейтараптандыру үшін шөгінді қоюлатқыштарға жіберіледі – 4 дана (2 жұмыстық, 2 резервті). Бейтараптандырылған және тазартылған жуу суы құрылымның басына жіберіледі, шөгінді қоюландырғыштың конусында қалған тұнба шлам сорғышпен сорылады және жоюға шығарылады.

Кері осмостың екінші кезеңінен кейін су минерализация қондырғысына түседі - 20 данадан 1 жинақ шығады. Тұщыландырылған суды ауызсу сапасына жеткізу үшін минералсыздандыру процесі қажет. Өткізгіштің құбыр материалына коррозиялық әсерін болдырмау үшін қондырғыдан шығатын жерде судың рН мәнін 6-8,5 дейін арттыру үшін сілтіні (натрий гидроксиді) қосу процесі қарастырылған.

Қоңдырғысынан кейiн минералсызданған су сыйымдылығы 2х2000 м3 ауыз су қоймаларының қырылуы.

Суды залалсыздандыру және дезинфекциялау натрий гипохлоритінің ерітіндісімен қамтамасыз етіледі. Ауыз суға арналған резервуарлардың алдында залалсыздандыру үшін суға натрий гипохлоритінің ерітіндісі құйылады.

Кіріс, шығыс судың сапасы және мембраналық қондырғының тазарту дәрежесі су сапасын бақылау блогында орнатылған электр өткізгіштік сенсоры мен кондуктометр көмегімен өлшенеді.

Тұщыландыру және залалсыздандырудан кейін ауыз суға арналған резервуарлардағы су 2-көтергіштің сорғы станциясымен магистралды су өткізгішке жіберіледі.